Android Basics: Τι είναι οι custom ROM και ποια να επιλέξω για τη συσκευή μου;

Για να αναλύσουμε τον όρο "custom ROM" πρέπει πρώτα να μάθουμε, τι είναι μια ROM. Με τον όρο "ROM" στο Android λοιπόν, περιγράφουμε το λειτουργικό μας σύστημα, αυτό που βλέπουμε δηλαδή όταν ανοίγουμε τη συσκευή μας. Το αντίστοιχο του όρου "ROΜ" στο Linux είναι ο όρος "διανομή". Το Ubuntu, το Mint, το Suse, είναι διανομές του Linux, όπως η MIUI, η Oxygen και η Cyanogen είναι ROM του Android. Δεν είναι ακριβώς το ίδιο αλλά είναι πολύ κοντά σε αυτή την περιγραφή.

"Custom" σημαίνει προσαρμοσμένος, μεταποιημένος, πειραγμένος. Όταν λοιπόν μιλάμε για custom ROM, μιλάμε για ένα λειτουργικό σύστημα το οποίο είναι βασισμένο στο Android, αλλά περιέχει προσθήκες ή ελλείψεις από την κανονική του έκδοση.

Εδώ λοιπόν συναντάμε και ένα παράδοξο. Υπάρχουν κάποιες ROM οι οποίες λέμε οτι είναι "καθαρό" Android. Είναι αυτές που προέρχονται από τον κώδικα του Android Open Source Project (AOSP) και τις βρίσκουμε εγκατεστημένες στις συσκευές της Google, τα λεγόμενα Nexus. Οι εταιρίες παραγωγής, παίρνουν αυτό τον κώδικα και κάνουν τις δικές τους προσθήκες όπως το HTC Sense ή το Touchwiz της Samsung. Γιατί λοιπόν τις παραποιημένες ROM των εταιριών, δεν τις χαρακτηρίζουμε ως custom ROM; Αυτό θα ήταν το σωστό αλλά ο όρος είναι έμπνευση της κοινότητας του Android και όχι των εταιριών.

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, Custom ROM είναι η παραλλαγή κάθε επίσημης ROM του Android ή η κατασκευή της από το AOSP, η οποία έχει φτιαχτεί από την κοινότητα και όχι από επίσημο κατασκευαστή.

Γιατί custom και όχι επίσημη;

Εδώ λοιπόν γεννάται το ερώτημα, γιατί να διαγράψει κάποιος το λειτουργικό σύστημα του κατασκευαστή και να βάλει ένα ανεπίσημο από κάποιον ερασιτέχνη; Συγκεκριμένη απάντηση δεν υπάρχει καθώς όλες οι ROM έχουν τα συν και τα πλην τους και είναι καθαρά θέμα γούστου. Υπάρχουν αυτοί που θέλουν υψηλές επιδόσεις στη συσκευή τους και άλλοι που λατρεύουν π.χ. το HTC Sense και δεν μπορούν χωρίς αυτό.

Μερικά από τα πλεονεκτήματα των custom ROM είναι τα εξής:

• Είναι πάρα πολλές: Μπορούμε να βρούμε πολλών ειδών ROM για τη συσκευή μας. Άλλες στοχεύουν στις επιδόσεις, άλλες στη χαμηλή κατανάλωση και άλλες σε χαρακτηριστικά. Ότι τύπος και να είμαστε δηλαδή, θα βρούμε σίγουρα κάτι που να μας αρέσει, αρκεί να ψάξουμε. 
• Αναβαθμίζουν τη συσκευή μας: Οι περισσότερες custom ROM είναι φτιαγμένες με γνώμονα τις επιδόσεις. Μπορεί δηλαδή να έχουμε μια μέτρια συσκευή και με την εγκατάσταση μιας custom ROM, να αυξήσουμε κατακόρυφα τις επιδόσεις της και να κάνουμε τη χρήση της ακόμα καλύτερη. 
• Διορθώνουν κενά ασφαλείας: Κάθε έκδοση Android εκτός από νέα χαρακτηριστικά, κλείνει και τρύπες ασφαλείας που έχουν βρεθεί σε παλαιότερες. Οι κατασκευαστές λόγω κόστους δε θέλουν να ασχοληθούν με αναβαθμίσεις και αφήνουν τις συσκευές μας σε παλιές εκδόσεις ενώ μπορούν να αντέξουν το βάρος μιας αναβάθμισης. Οι custom ROM είναι σχεδόν πάντα ενημερωμένες στην τελευταία έκδοση Android εκτός και αν δεν τη σηκώνει η συσκευή μας.
• Είναι δωρεάν: Οι χρήστες του Android συμπεριφέρονται ως πραγματική κοινότητα, για αυτό λοιπόν οι περισσότερες αν όχι όλες οι ROM, είναι δωρεάν για να τις κατεβάσουμε και να τις εγκαταστήσουμε.
• Έχουμε επιλογή: Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι η δυνατότητα να επιλέξουμε. Μπορεί να μας αρέσει μια συσκευή εξωτερικά ή να μας αρέσουν τα χαρακτηριστικά της, αλλά να μη μας αρέσει η παρέμβαση που έχει κάνει ο κατασκευαστής πχ. Motoblur. Μπορούμε να την αγοράσουμε και να αντικαταστήσουμε αυτό που δε μας αρέσει με την επιλογή μιας custom ROM.

Φυσικά υπάρχουν και πολλές ROM οι οποίες δεν είναι έτοιμες ή είναι μισοτελειωμένες. Όσο και αν δε μας αρέσουν οι επίσημες ROM είναι 100% σταθερές σε αντίθεση με πολλές ROM που κυκλοφορούν εκεί έξω οπότε θα πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα ποια βάζουμε και πώς, στη συσκευή μας.

Έχουν όμως και ένα μεγάλο μειονέκτημα:

• Χάνουμε την εγγύηση: Η εγκατάσταση μιας custom ROM προϋποθέτει να έχουμε κάνει root. Κάνοντας root όμως χάνουμε την εγγύηση της συσκευής μας οπότε αν πάθει κάτι δεν ευθύνεται ο κατασκευαστής.

Ποια να επιλέξω;

Όλα αυτά τα χρόνια, είναι φυσιολογικό κάποιες από αυτές να διακριθούν περισσότερο από άλλες. Μερικές λόγω επιδόσεων, μερικές λόγω χαρακτηριστικών και άλλες λόγω σταθερότητας. Ας δούμε μερικές πολύ γνωστές ROM:

• CyanogenMod: Είναι η πιο γνωστή custom ROM για το Android. Είναι φτιαγμένη απ' ευθείας από τον κώδικα του Android και υποστηρίζει περίπου 70 γνωστές συσκευές. Ο ιδρυτής της μάλιστα (Steve Kondik), έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη του νέου Android 4!
• MIUI: Η πιο όμορφη και πιο αμφιλεγόμενη ROM. Κατασκευασμένη από Κινέζους δημιουργούς, μοιάζει πάρα πολύ με το iOS που φοράνε τα iPhone, διαθέτει όμως όλα τα χαρακτηριστικά του Android. Είναι πολύ γρήγορη και διατίθεται για σχεδόν 25 συσκευές.
• Oxygen: Είναι μία ROM, βασισμένη στον κώδικα του Android. Εξαιρετικά σταθερή και γρήγορη, την αναφέρουμε γιατί απευθύνεται κυρίως στο HTC Desire μια πολύ πετυχημένη συσκευή στην Ελλάδα.
• VillainROM: Πιθανότατα η πρώτη σταθερή custom ROM που υπήρξε ποτέ! Φτιάχτηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του HTC Hero, όμως από τότε δεν έχει ακουστεί ξανά και την αναφέρουμε τιμής ένεκεν.

Υπάρχουν χιλιάδες άλλες custom ROM (Paranoid Android, AOKP, PAC-ROM) που αξίζουν τον κόπο να τις δοκιμάσουμε και βρίσκονται όλες στην ιστοσελίδα XDA-Developers, αρκεί να αναζητήσετε τη συσκευή σας. Το αν θα αλλάξετε ROM ή θα παραμείνετε σε επίσημη είναι καθαρά θέμα γούστου και τίποτε άλλο. Όλες έχουν τα θετικά και τα αρνητικά τους. Ψάξτε λοιπόν, δοκιμάστε και αποφασίστε!